Leestip bij langdurige stress: 'De burn-out reset'
Auteur: Merel de Wit MSc
|28 / 11 / 2024
Wanneer je letselschade oploopt, dan komt daar vaak de nodige stress bij kijken. Bijvoorbeeld omdat je je zorgen maakt over de impact van het letsel op jouw dagelijkse leven, of door een onzekere financiële situatie. Ook herbelevingen van een ongeval kunnen stressreacties in je lichaam veroorzaken. Van kortdurende stress krijg je door een verhoogde aanmaak van stresshormonen extra energie tot je beschikking en word je alerter, zodat je in acute situaties beter kunt acteren. Wanneer de stress echter langere tijd (vele maanden of jaren) aanhoudt, kan dat leiden tot uitputting met in sommige gevallen burn-out tot gevolg. Bij letselschadeslachtoffers kunnen de negatieve effecten van langdurige stress een vertraagd of onvolledig herstel veroorzaken, daarom is het belangrijk om stressklachten te (h)erkennen en er iets mee te doen. Het recent verschenen boek 'De burn-out reset' is een aanrader voor diegenen die kampen met langdurige stressklachten of burn-out en zich beter willen informeren over het onderwerp.
De CSR-methode
'De burn-out reset' is gebaseerd op de CSR-methode. CSR staat voor Chronische Stress Reversal, oftewel het omkeren van de negatieve effecten van langdurige stress. De CSR-methode heeft een psycho-biologisch uitgangspunt, dat wil zeggen dat er aandacht wordt besteed aan herstel op meerdere niveaus: in eerste instantie lichamelijk en in een later stadium psychisch en gedragsmatig. De methode blijkt in de praktijk een effectieve manier om langdurige stressklachten aan te pakken. Er wordt momenteel wetenschappelijk onderzoek verricht naar de methode aan de Universiteit van Tilburg.
Inhoud 'De burn-out reset'
In het eerste gedeelte van het boek wordt er ingegaan op het ontstaan van een burn-out. Er is aandacht voor vragen als: wat is 'gezonde' stress? Hoe leidt langdurige stress tot overspanning? Welke gezondheidsklachten hangen samen met langdurige stress? Het boek komt met een code waarmee je zelf de online CSR vragenlijst 'stress en veerkracht' kunt invullen om een indruk te krijgen van je eigen klachten. Je kan de uitkomst hiervan ook gebruiken voor een gesprek met je huisarts, bedrijfsarts of een andere zorgverlener.
In drie fasen herstellen van langdurige stressklachten of burn-out
De auteurs stellen dat wanneer je langdurig lichamelijk of mentaal overbelast bent en daarbij onvoldoende herstelt, je te maken krijgt met een ontregeling van de fysiologische processen en balansen in je stresssysteem. Deze ontregeling kan op den duur leiden tot gezondheidsklachten zoals bijvoorbeeld pijn die verergert bij stress, slaapproblemen, somberheid en 'moeite met loslaten'. In het boek wordt dit uitgebreid uitgelegd en vervolgens krijg je een leidraad om langdurige stressklachten aan te pakken. Volgens de CSR methode verloopt het herstel van het stresssysteem in drie fasen:
- roofbouw stoppen en herstelvermogen verbeteren;
- reserves opbouwen en verbeteren van zelfzorg;
- re-integreren, balans en conditie opbouwen.
Elke fase wordt toegelicht in meerdere hoofdstukken, waarbij heldere inzichten worden opgevolgd door praktische tips, goed uitgelegde oefeningen en ervaringsverhalen van een van de auteurs.
Verdiepende informatie over het stresssysteem
In de laatste twee hoofdstukken van het boek staat de de werking van het stresssysteem en de samenhang met het immuunsysteem beschreven. Ook wordt er aandacht besteed aan andere gezondheidsproblemen die (mede) ten grondslag kunnen liggen aan uitputting en uitblijvend herstel.
'De burn-out reset' leest weg als een gids. Als je te weinig energie hebt om het boek van kaft tot kaft te lezen, vind je op pagina 17 een leeswijzer zodat je eerst de stukken kunt lezen die het meest relevant zijn voor jou.
Toepassing CSR-methode bij letselschade-gerelateerde stress
Voor letselschadeslachtoffers die kampen met stressklachten als gevolg van aanhoudende vermoeidheid (bijvoorbeeld bij licht traumatisch hersenletsel of een whiplash) is de informatie over reserves opbouwen (pagina 147) relevant. Ben je vaak overprikkeld en slaap je daardoor slecht? Dan heb je misschien iets aan de tips in het hoofdstuk over herstelslapen (pagina 119). En vind je het lastig om goed voor jezelf te zorgen tijdens je herstel: het hoofdstuk over zelfzorg biedt de nodige inspiratie (pagina 185). Hoe je jezelf kunt voorbereiden op werkhervatting lees je in de hoofdstukken over re-integratie (pagina 203).
In de periode na het oplopen van letsel ben je alles behalve gebaat bij de negatieve effecten die langdurige stress of burn-out met zich meebrengen. Daarom is het belangrijk om zo constructief mogelijk om te gaan met de aanwezige stressoren in je leven. Het lezen van 'De burn-out reset' nodigt je daartoe uit.
Bronnen:
CSR expertisecentrum stress & veerkracht (2020). Een nieuwe kijk op stress. Effecten van psychobiologische coaching op stressklachten, overspanning en burn-out. Geraadpleegd op 25 november 2024, van https://www.csrcentrum.nl/wp-content/uploads/2020/10/20201013-CSR-Centrum-Whitepaper-Een-nieuwe-kijk-op-stress.pdf
Hamming, C., & Vandenabeele, R. (2024). De burn-out reset. Herstel je ontregelde stresssysteem (1e druk). Uitgeverij Lucht.
Heb je letselschade opgelopen en daardoor last van stessklachten? Bij Letselschadepsycholoog online hanteren wij eenzelfde uitgangspunt als in de CSR-methode: eerst aandacht voor lichamelijk herstel door het stresssysteem tot rust te brengen en daarna komen de psychische klachten aan bod. Heb je vragen over onze begeleiding bij stressklachten? Neem contact met ons op.